AKTUALNOŚCI
Dobrego Wielkiego Postu
Środa popielcowa rozpoczyna w Kościele katolickim okres 40-dniowego Wielkiego Postu. Jest to czas pokuty i nawrócenia. Wiernym zaleca się post, modlitwę i jałmużnę. W kościołach głowy wiernych posypywane są popiołem na znak pokuty.
Tradycyjnemu obrzędowi posypania głów popiołem towarzyszą w środę popielcową słowa: „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” albo „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. W tym roku ze względu na pandemię ten obrzęd będzie wyglądał inaczej, słowa te wypowie po pobłogosławieniu popiołu i pokropieniu go wodą święconą, w milczeniu posypywał będzie głowy wiernym. „(…) Po pobłogosławieniu popiołu i pokropieniu go wodą święconą w milczeniu, kapłan zwraca się do obecnych, recytując jeden raz formułę, którą znajdujemy w Mszale Rzymskim: 'Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię’ albo 'Pamiętaj, że jesteś prochem, i w proch się obrócisz’. Następnie kapłan oczyszcza ręce, zakłada maskę ochronną, zasłaniając usta i nos, i posypuje głowy tym, którzy do niego przychodzą, lub, jeśli to stosowne, idzie do tych, którzy stoją na swoich miejscach, nie wypowiadając żadnych słów” – czytamy specjalnej nocie Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Zastosowanie dodatkowych środków bezpieczeństwa ma zmniejszyć ryzyko rozprzestrzeniania się koronawirusa.
W Wielkim Poście Kościół odczytuje i przeżywa nie tylko 40 dni spędzonych przez Jezusa na pustyni na modlitwie i poście przed rozpoczęciem jego publicznej misji, ale i trzy inne wielkie wydarzenia biblijne: 40 dni powszechnego potopu, po których Bóg zawarł przymierze z Noem; 40 lat pielgrzymowania Izraela po pustyni ku ziemi obiecanej; 40 dni przebywania Mojżesza na Górze Synaj, gdzie otrzymał on od Boga Tablice Prawa.
Okresy i dni pokuty są w Kościele katolickim specjalnym czasem ćwiczeń duchowych, liturgii pokutnych, pielgrzymek o charakterze pokutnym, dobrowolnych wyrzeczeń, jak post i jałmużna, braterskiego dzielenia się z innymi, m.in. przez inicjowanie dzieł charytatywnych i misyjnych.
Z liturgii znika radosne „Alleluja” i „Chwała na wysokości Bogu”, a kolorem szat liturgicznych staje się fiolet. Istotą jest przygotowanie wspólnoty wiernych do największego święta chrześcijan, jakim jest Wielkanoc.
Wielki Post jest także okresem przygotowania katechumenów do chrztu. Każda niedziela wprowadzała w kolejne tajemnice wiary, a na Wielkanoc podczas Wigilii Paschalnej udzielany jest sam chrzest.
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa przygotowanie do świąt Zmartwychwstania trwało tylko 40 godzin. W późniejszym czasie przygotowania zabierały cały tydzień, aż wreszcie około V w. czas ten wydłużył się. Po raz pierwszy o poście trwającym 40 dni wspomina św. Atanazy z Aleksandrii w liście pasterskim z okazji Wielkanocy z 334 r.
Liturgiczna adaptacja posypywania głów popiołem pojawia się dopiero w VIII w. Pierwsze świadectwa o święceniu popiołu pochodzą z X w. W następnym wieku papież Urban II wprowadził ten zwyczaj jako obowiązujący w całym Kościele. Z tego też czasu pochodzi zwyczaj, że popiół do posypywania głów wiernych pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedniego roku.
Ważną częścią przeżywania postu jest śpiewanie pieśni pokutnych, a także uczestnictwo w nabożeństwach pasyjnych, m.in. niedzielnych gorzkich żalach i piątkowej drodze krzyżowej.
Niedziela Wielkanocna przypada w tym roku 4 kwietnia. W środę popielcową katolicy rozpoczynają post. Liczba 40 stanowi w Piśmie Świętym wyraz pewnej dłuższej całości, czasu przeznaczonego na jakieś konkretne zadanie człowieka lub zbawcze działanie Boga.